Chciałbym obudzić nieufność młodych Czytelników do propagowanej samorealizacji, ulubionego postulatu reklam.
W imię ukierunkowania ludzi na samorealizację obrzydza się nam poddanie się sprawdzonym wzorcom kulturowym, które dotychczas podpowiadały, co robić w życiu: załóż rodzinę, pracuj kierując się efektywnością zarabiania, oszczędzaj, w miarę możliwości podejmij realizację zainteresowań i przeżywaj to sensownie.
Niewypowiedzianym założeniem postulowania samorealizacji jest, że każdy człowiek chce samorealizacji, ma szczególne pragnienia i dążenia, jest ich świadomy i jedynie bariery fizyczne (finansowe), kulturowe czy emocjonalne przeszkadzają w spełnieniu swego pragnienia. Ma mądre pragnienia - zakłada nowoczesność - a nie fochy.
Założenie to jest fałszywe. Tylko niektórzy z nas mają sprecyzowane pragnienia twórczości, pracy, poświęcenia, ekspresji itp. , ale, zaznaczmy od razu, część tych pragnień jest zła lub głupia. To, że nie realizujemy ich, może nam i światu wyjść na dobre.
Jednak większość ludzi nie ma niepowtarzalnych pragnień, kontentuje się - słusznie - urokami zwykłej, szarej egzystencji. Rutyna życia jest dobrym podłożem codziennego szczęścia; wychowanie dzieci zwraca nam beztroskę dzieciństwa i wyzwala nas od troski o siebie; zarobkowa praca daje pewność, że robimy rzeczy potrzebne; drobne pasje mogą dać więcej od pomylonych pasji.
Rozbudzanie w nas, ludziach przeciętnych przeświadczenia, że m u s i m y się samorealizować unieszczęśliwia większość tych, którzy uwierzą w to. Nie jest prawdą, że wolność wymaga od nas dozgonnego statusu ludzi niezwykłych. Uznanie wzorców kultury za własne sprawia, że w chwili zaćmienia umysłu nie ocenimy narzuconych iluzji za ważniejsze od prawdziwych wartości.
Andrzej Dobrowolski